MINDANAO PAGADIAN FRONTLINE: Gisupportahan ang pag-ila sa Ancestral Domain sa Tribong Subanen.

(Gikan sa right) PNP Deputy Regional Director P/Supt Ramon

Ochotortena, NCIP RD Salong Sungod, Maj.Gen. Cruz III,

Ug ni Bayog Mayor Leonardo Babasa. (By Jong Cadion)

PAGADIAN CITY - Tagsa-tagsa nga gipagawas sa mga Nitibong Subanen ang ilahang mga pagmahay ug kasubo batok sa kasamtanang administrasyong Aquino kalambigitan sa pagbaliwala matud pa ngadto sa mga lumad dinhi sa tunga-tungang bahin sa Zamboanga Peninsula.

Gitumbok sa mga nitibong Subanen matud pa ang mga pagpang-abuso sa langyaw kapitalistang minero sa pagsulod ngadto sa ilang mga gipangtikad nga mga kayutaan nga kablin sa ilang mga ginikanan nga nagsilbing ilang panginabuhian pinaagi sa pagpanguma.

Ang kayutaan sa lungsod sa Bayog nga gilibutan usab sa walo ka mga kalungsuran dinhi sa kasagpang bahin sa Mindanao ang puno sa tinubdan sa bahandi sa mga minerales nga maoy hinungdan nga daghang mga langyaw nga nangandoy nga manag-iya niini.

Usa niini mao ang Toronto Ventures Incorporated Resource Development

(TVIRD), usa ka higanting kompaniya sa pagmina nga nagbasi sa nasud sa Canadia nga unang nag-operate sa Canatuan, Siocon, Zamboanga del Norte ug karon mibalhin sa Sitio Balabag, Brgy. Depore, Bayog, Zamboanga del Sur.

Ang Pangulo sa Tribong Subanen

nga si Timuay Joel Lumpinas atol

sa gihimonginterview sa Zampen

Multi-Media Inc. didto sa Bayog.

(By Jong Cadion)

Apan, giakusahan karon ni Timuay Joel Lumpinas, usa sa mga respitadong pangulo sa tribong Subanen ang mga namuno sa operasyon sa TVIRD Balabag, kalambigitan sa gihimong mga pang-abuso sa mga tawhanong katungod ug ang mga pagpangilog niini sa ilang mga yutang kabilin kun Ancestral Domain nga maoy tinubdn sa ilang mga panginabuhian aron lamang mapalapdan ang ilang operasyon sa pagmina nga maoy hinungdan sa daghang mga kinabuhing nakalas sa mga pipila ka mga Tribong Subanen.

Matud pa ni Timuay Lumpinas nga siya mismo ug ang iyang pamilya ang gihikawan nga makaagi sa dapit nga giangkun sa TVIRD nga nasakop sa ilang matud pa Mineral Production Sharing Agreement (MPSA) aron lamang maka tabok paingun ngadto sa dapit nga diin sila nagpuyo ug ngadto sa dapit nga nahimutang ang ilang gitikad nga umahan.

Gumikan niini, nakig hilambigit si Maj. Gen. Ricardo Rainier Cruz III, ang Commander sa mga kasundalohan sa First Infantry (Tabak) Division ngadto sa National Commission on Indigenous People (NCIP) aron matumbok ang kasulbaran sa problema sa yuta kun Land Conflict tali sa mga Lumad ug sa mga giakusahang langyaw nga mga minero.

Si Maj.Gen. Ricardo Rainier Cruz III,

CommanderFirst Infantry (Tabak)

Division Philippine Armymiawhag sa

mga Lumad sa padayon nga paghug-

pong sa pagpanalipud sa ilang tawha-

nong katungud aron dili mahisusaama

sa usa ka papel nga sayon ranga gisiun.

(Photo by Jong Cadion)

Gipatin-aw ni Cruz nga gikinahanglan nga maghiusa ang mga Tribong Subanen sa ilang pakigbisog alang sa ilang tawhanong katungod diha sa ilang mga kayutaan nga gitikad ug dili mapasagdan nga maadto kini sa mga langway nga istranghero.

Sa gihimong pakigpulong ni Maj. Gen. Cruz, iyang gisusama ang usa ka papel ang kahimtang karon sa mga tribong Subanen sa kabukiran sa Bayog nga dali rang gision, apan kung daghan kini nga maghi-usa dili kini nga bastang gun-ubon sa mga ambisyosong negusyanti.

Ang maong tigum tipik sa programa nga Oplan Bayanihan kusganon karon nga gipatuman sa Armadong Kusog sa Nasud.

Si Maj. Gen. Cruz mi perma sa pagsuporta

sa pag-ila sa Anccstral Domain sa Tribong

Subanen sa Bayog, Zamboanga del Sur

(Photo by Jong Cadion)

Atol sa gipahigayong panagtigum didto sa lungsud sa Bayog ning bag-uhay pa lamang, nagkasabot ang mga mitambong nga mga ipisyales gikan sa mga nagkalain-laing ahensya sa kagamahanang local sa duha ka mga lalawigan sa Zamboanga Sibugay ug Zamnboanga del Sur ug reheyonal sa pagpangulo sa NCIP, DENR, DILG, DAR, DA, DSWD, MGB, AFP, PNP ug sa LGU sa Bayog lakip na sa mga pangulo sa mga tribong Subanen nga ilang pagapermahan ang Mapa alang sa mga duluna sa 9 ka mga kalungsuran lakip na ang lungsud sa Bayog alang sa ilang kaakuhan sa pagsuporta sa gipatuman nga Ancestral Domain alang sa mga Lumad nga Subanen sa Zamboanga Peninsula.

Bayog Mayor Leonardo Babasa miperma usab

sa iyang pag-ila ug pagsupporta sa yutang

kabilin kun Ancestral Domain sa mga nitibong

Subanen nga naa nahimutang sa lungsod sa

Bayog .C

Nanawagan usab ang Commander sa Tabak ngadto sa mga local leaders nga supportahan ang maong susamang programa alang sa mga Lumad aron mag resulta kini ug kalambuan sa maong dapit imbis nga ipaagi kini sa mga pagpanghasi nga moresulta sa kadaot sa kahimtang sa kahusay ug kalinaw hilabina dinhi sa Isla sa Mindanao. (JONG CADION)